friz, detalj friza Zeusova hrama u Pergamu, II. st.
friz, s Partenona
friz (srednjolat. frisium frigijski) 1. U ant. graditeljstvu pojas između arhitrava i krovnoga vijenca; podjednako konstruktivne i dekorativne funkcije. F. može biti gladak, urešen slikanim ili reljefnim ornamentima, te figuralnim prikazima (najčuveniji su frizovi Panatenajski f. kipara Fidije i njegove radionice na atenskom Partenonu, na pergamskom Zeusovu žrtveniku i f. na žrtveniku Ara pacis Augustae u Rimu). Tijekom sr. vijeka koriste se pretežito biljni i geometrijski motivi, a u renesansi, uz ant. motive, javljaju se frizovi samo s epitafnim tekstovima. U širem značenju dekorativni detalj na prozorima, vratima, kaminima, pokućstvu i dr. Na fasadama je redovito plastično izveden u mramoru, kamenu, štuku i pocakljenoj keramici, a u interijerima je katkada još i naslikan, izveden u mozaiku i mramornoj inkrustaciji. 2. Naziv f. koristi se za oslikane ili reljefne ukrasne ili ornamentirane dugačke trake u kojima se ponavljaju (često kao inačica) određeni dekorativni motivi (akant, palmeta, rozeta, lotos, meandar i sl.).