opatija (lat. abbatia), u Kat. crkvi, samostanska monaška zajednica redovnika benediktinskih pravila (benediktinaca, cistercita, trapista i dr.), kojom upravlja opat ili opatica. Označava također kompleks samostanskih zgrada i pripadnih posjeda; crkva koja je nekad bila samostanska. Prema pravilu mora imati najmanje 12 redovnika ili redovnica; njezina filijala naziva se priorat ili priorija. Samostani su građeni po istom obrascu: uz crkvu (najčešće bazilikalnog tipa) su klauzurne prostorije (redovničke sobe), kapitularna dvorana, knjižnica sa skriptorijem, opatov stan i škola. U dograđenim krilima su radionice, spremišta, bolnica i gostinjac; u okolici je opatijski posjed (oranice, vinogradi, ribnjaci, šume, livade). Kroz povijest opatije su bile istaknuti vjersko-kult. centri na Zapadu (Monte Cassino, Cluny, Citeaux, Mont-Saint-Michel, St. Gallen, Westminster i dr.). Ostali su i brojni toponimi (kod nas Badija, Opatija, Opatovina).