Port-Royal

Port-Royal, ženska cistercitska opatija kraj Pariza, utemeljena 1204, a cistercitkinjama pripala 1225. Reformirala ju je 1608. opatica Angelique Arnauld i 1625. prenijela sjedište u Pariz. Duhovni upravitelj opatije 1635. postaje Saint-Cyran, prijatelj niz. teologa C. Jansena, potom se oko opatije okupljaju teolozi, filozofi i znanstvenici (A. Arnauld, P. Nicole, C. Lancelot, I. Lemaistre de Saci) koji tu osnivaju Petites Écoles (Male škole), neku vrstu pripremnih škola za sveučilište. Tom krugu pripada i B. Pascal, a školovali su se mnogi uglednici onog doba (Racine). Opatija postaje žarište novih strujanja u pedagogiji i filozofiji (Logika Port-Royala, Gramatika Port-Royala), te teol. i vjerskog pokreta jansenizma. Teol. djela Augustinus C. Jansena i O čestoj pričesti Antoinea Arnaulda izazivaju žestoku vjersku i polit. polemiku; papa osuđuje 1653. jansenističke teze, zatvara Petites Écoles (1660) i opatiju (1709), a 1712. kralj Luj XIV. daje razoriti i sam Port-Royal.
Pogledaj natuknicu u drugim edicijama: