celuloza

celuloza (latinski: cellula stanica), (C6H10O5)n, ugljikohidrat iz skupine polisaharida. Sastavljena je od dugih nizova međusobno povezanih molekula disaharida celobioze, a kemijski se razlikuje od škroba i ostalih polisaharida. Bijela vlaknasta tvar bez okusa i mirisa, netopljiva u vodi i organskim otapalima. Najrašireniji organski spoj u prirodi, glavni sastojak staničnih stijenka biljaka (staničevina). Potpunom hidrolizom daje glukozu. U biljojeda se posredstvom enzima celulaze razgrađuje na disaharide. Čovjek nema tog enzima pa celuloza tvori glavnu masu neprobavljene hrane, zbog čega stimulira peristaltiku i ispražnjavanje crijeva. U pamuku je ima oko 98%, a u drvu 40–50%. Prije se za proizvodnju papira dobivala samo iz pamuka, a danas se u velikim količinama dobiva iz drva tako da se primjese uklone kuhanjem, ili s otopinom kalcijeva hidrogensulfita (sulfitna celuloza), ili s natrijevom lužinom i natrijevim sulfatom (natronska ili sulfatna celuloza). Upotrebljava se za izradu ljepenke, papira i za preradu u umjetnu svilu i vunu te za proizvodnju filmova i eksploziva. Metilirana celuloza rabi se kao laksancija. Hrana s mnogo biljnih vlakana preporuča se kod dijabetesa i pretilosti. Vrlo je važan element u prehrani jer pospješuje redovitu probavu. Sintetska celuloza proizvedena je u Japanu 1996.