GPU (akronim od ruskoga: Gosudarstvennoe političeskoe upravlenie, Državna politička uprava), organ sovjetske državne sigurnosti, nastao iz → ČEKA-e; potkraj 1922. na saveznoj razini postaje OGPU (akronim od ruskoga: Objedinjennoe gosudarstvennoe političeskoe upravlenie, Ujedinjena državna politička uprava). → KGB