Mani (lat. Manes i Manichaeus), osnivač maniheizma (Mardinu, Babilonija, 14. IV. 216 – Gundeshapur, 26. II. 277). Iz ugledne perz. obitelji, u mladosti upoznao zoroastričke, budističke i kršćan. tekstove. S 24 g. počeo propovijedati po sjeverozap. Indiji vlastiti nauk, radikalni dualizam i asketizam, zamišljen kao sintezu velikih religija. Sebe je predstavljao kao posljednjeg proroka, nakon starozavjetnih proroka, Isusa, Bude i Zaratustre. U Perz. Carstvu pod Šapurom I. (242–272) nastojao je svojim učenjem stvoriti drž. religiju, ali mu se usprotivio dvor pod nasljednikom Bahramom I. koji je podržavao obnovu zoroastrizma. Zatvoren je i smaknut, a prema legendi mučen i razapet.